Strafbaarstelling illegaal verblijf is geen oplossing
De PVV is verreweg de grootste partij geworden. Dat zal dramatische gevolgen hebben voor het leven van duizenden mensen in Nederland zonder verblijfsvergunning. Net als de VVD wil de PVV de opvang van mensen zonder verblijfsvergunning verbieden en illegaal verblijf strafbaar stellen. Dat betekent dat 1140 mensen uit de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) op straat komen. Daarnaast verblijven nog ruim 500 in de gemeentelijke opvang. Dit zijn mensen met een nog niet erkend asielrecht of mensen die bezig zijn met vrijwillige terugkeer naar hun land van herkomst.
Van de mensen zonder verblijfsvergunning in gemeentelijke opvang is tot nu toe 62% uitgestroomd doordat erkend werd dat zij recht hadden op legaal verblijf in Nederland of omdat zij vrijwillig terugkeerden. Daarnaast kreeg 7% uitstel van vertrek op medische gronden (art 64) (cijfers uit de Staat van migratie 2023, 71% van de ingediende herhaalde asielverzoeken waarop is beslist heeft een verblijfsvergunning gekregen.
Waar de LVV heeft geleid tot oplossingen en uitstroom uit de illegaliteit, heeft strafbaarstelling van illegaal verblijf het tegenovergestelde effect. Het zal niet leiden tot meer vertrek maar wel tot meer uitbuiting en daarmee kwetsbaarheid van mensen zonder verblijfsvergunning. Het is een aantasting van mensenrechten en het vergroot de afstand tot de hulpverlening. Het is mede daardoor een bedreiging van de veiligheid en openbare orde en vergroot de spanningen tussen groepen in de samenleving.
Zoals Mabel uit Sierra Leone, die pas na begeleiding in de LVV goed kon vertellen over haar seksuele geaardheid. En Junius, een oude zieke man hier al tientallen jaren woont en zijn kinderen heeft verloren tijdens de Bijlmerramp. En de 23-jarige Mamadou uit Guinee die in eerste instantie te getraumatiseerd was om zijn interview met de IND goed te doen. Pas na opvang en begeleiding bij het Medisch Opvangproject Ongedocumenteerden was hij hiertoe in staat en kreeg hij een verblijfsvergunning.
Zegt Nederland het VN-vluchtelingenverdrag op? Sluit het de grenzen? Of organiseert het pushbacks naar onze buurlanden, zoals de PVV wil? Verbieden we de LVV en de gemeentelijke opvang? Zetten we mensen op straat? Of luisteren we naar hun verhalen, werken we aan erkenning van hun verblijfsrecht of aan vrijwillige terugkeer zoals de grootste linkse winnaar GroenLinks-PvdA en andere partijen willen? De rechtsstaat moet er ook zijn voor mensen zonder verblijfsvergunning. Als we erkennen dat ons beleid te rigide is, dan maken we uitzonderingen als dat nodig is om een menselijke maat te houden.
Ongedocumenteerden hebben zelf ook gestemd in door ons georganiseerde stemlokalen in vijf steden. Uit de stemming onder bijna 400 mensen blijkt dat het recht op werk en het recht op een geldig identiteitsbewijs heel belangrijk gevonden wordt. Andere belangrijke onderwerpen zijn het recht op onderdak en toegang tot medische zorg. Enkele ongedocumenteerdenvertelden dat ze graag belasting willen betalen en dat ze graag veilig aangifte bij de politie willen kunnen doen.
Op dit moment is nog niet duidelijk welke coalitie er zal komen. Welke coalitie er ook komt, wij gaan door om de politieke partijen aan te spreken om het beleid landelijk en lokaal te verbeteren. We staan niet alleen. We doen dit doen met de gemeentes die niets opschieten met politieke retoriek, maar ongedocumenteerden tegenkomen in hun stad en hen niet onder de brug willen laten liggen. We doen dit met artsen die noodzakelijke medische zorg geven, maar weten dat dat moeilijk gaat als iemand geen eten of onderdak heeft. Met leraren die kinderen les willen geven, en weten dat dakloze kinderen hun talenten niet kunnen ontplooien.
